Interview met Mark Haayema

Vijf vragen aan Mark Haayema, schrijver van de voorstelling Oma, mag ik mijn pop terug? en het gelijknamige boek, en ook als acteur te zien in de voorstelling van Theater Gnaffel.

1. Hoe kwam je op het idee voor dit boek?
“Toen ik 8 jaar was, begon mijn oma steeds meer vergeten. Ze had Alzheimer. Als kind een gekke periode. Mijn oma waar ik altijd trots op was, omdat ze sjiek was en altijd alles wist, veranderde in een kind dat speelde met een knuffelhond. Ik wilde een boek maken, waarin je door de ogen van een kind kijkt naar ouder worden en vergeten.”

2. Hoe is het om zowel de schrijver van het boek en script als acteur in de voorstelling te zijn?
“Heel bijzonder. Normaal gesproken neem ik afscheid van een tekst als deze gepubliceerd of gespeeld wordt. Anderzijds krijg je als acteur meestal een nieuwe tekst voor je neus, waarvan je de personages en woorden moet onderzoeken. Nu ken ik de personages zo goed dat ik hun taal begrijp. Het gevaar dreigt dat je moeilijk afstand doet van je eigen tekst. Dus ik probeer zoveel mogelijk het te zien als een nieuwe tekst.”

3. Hoe is het dat het boek nu een voorstelling wordt, wordt de voorstelling zoals je verwacht had?
“De voorstelling wordt geen kopie van het boek, maar een theatrale vertaling. Met beeldend poppentheater ga je vaak meer uit van het beeld dan de taal. Je kunt dus veel breder denken. En anders. Dit levert een heel rijke voorstelling op. Het is een ander medium waar het boekverhaal zich gelukkig heel goed voor leent.”

4. Je speelde al eerder in voorstellingen van Theater Gnaffel. Wat vind je zo leuk aan poppenspel?
“Poppenspel is het toppunt van het ‘alsof’. Je gaat geloven in een stukje levenloos materiaal, wat tot leven komt met je eigen fantasie. Fantasie die bij iedereen aanwezig is, wordt opgeroepen. Of je nou een kind, volwassenen of hond bent, je gelooft het wanneer het goed bespeeld wordt. Ook al spreek je niet eens de gesproken taal. De beeldende taal is universeel.”

5. Je hebt al eerder samengewerkt met Elout Hol (regisseur) en Theater Gnaffel. Wat trekt je aan in de samenwerking met Gnaffel?
“De poppen van Elout zijn bijzonder. Zodra je ze in je handen hebt, krijgen de poppen een karakter. Je hoeft er niet eens zoveel voor te doen. Gnaffel maakt voorstellingen die iets met je doen. Ik kan vrolijk uit een voorstelling komen van kabouter Plop, maar een dag later ben ik de inhoud vergeten. Gnaffel weet op een speelse, hartverwarmende manier verhalen te vertellen, die je nog lang bijblijven. En daar is volgens mij theater voor bedoeld.”